थोडं मनातील,

सध्या आपल्या भारतात कोरोनामुळे थैमान घातले गेलेले असताना, आपल्या शेजारच्या पाकिस्तानात एका विषारी वृक्षाला विषारी फळे आली आहेत. पाकिस्तानात कट्टर धार्मिक लोकांनी तिथे प्रचंड दंगली घडवल्या आहेत. पोलीस प्रशासनातील लोकांना बंदीस्त करण्यापर्यत या दंगलखोरांची त्यांची मजल गेली आहे.       मुळात धार्मिक बहुसंख्यतेचे कारण देत निर्माण झालेल्या या देशात कायमच राजकीय अशांतता राहिली, ज्याचा परीपाक धार्मिक कट्टरता   होण्यास वाढण्यास अनुकूल स्थिती निर्माण होण्यात झाली.  त्यातही 25 जूलै 1977 ते 11 आँगस्ट 1988 पर्यत पाकिस्तानात असणाऱ्या जनरल झीया उल झक् सारख्या कट्टर धार्मिक प्रवृत्तीच्या हुकुमशाहाच्या कार्यकाळात तीला खतपाणीच मिळाले.          पाकिस्तानमधील धार्मिक कट्टरतेचा अभ्यास करताना जिया उल झक यांच्या कार्यकाळापूर्वीची पुर्वीची कट्टरता, जिया उल झक् यांच्या कार्यकाळातील कट्टरता , आणि त्यांचा अनपेक्षीत झालेल्या मृत्यूनंतरच्या (त्याचा मृत्यू, हा अपघात की खून याबाबत विविध दावे केली जातात असो) काळातील कट्टरता असे टप्पे निर्माण करावेच लागतील. जिया उल झक यांच्या काळात पाकिस्तानात धार्मिक कट्टरता प्रचंड प

आकाशातील उपग्रह ग्रह, तारे, तेजोमेघ, दिर्घीका यांच्या अभ्यासासाठी असणाऱ्या दुर्बिणी आपण आजकाल अनेकांकडे बघतो. .दुरवरुन येणाऱ्या प्रकाशाचे दृश्य स्वरूप त्या आपणास दाखवतात. मात्र एकुण प्रकाश लहरींपैकी फारच कमी प्रकाशलहरी आपणास दिसतात.  आपणास ज्या दुर्बिणी दिसतात त्या या दिसणाऱ्या प्रकाशलहीरीचे दृश्य स्वरूप असते .मानवी डोळ्यास न दिसणाऱ्या रेडिओ लहरीमध्ये गँमा किरण, एक्स रे, अल्टा साउंड किरण, आदींचा समावेश होतो. आपणास दिसणाऱ्या प्रकाशलहरींपेक्षा यांचे विश्व खुपच मोठे आहे. या लहरीच्या अभ्यासातून अनेक रंजक बाबी मानवास ज्ञात झाल्या आहेत. जसे कृष्णविवरांचे अस्तिव, लाल महाराक्षसी तारा ,श्वेतबटू तारा, न्युट्राँन स्टार वगैरै. या प्रकाशलहरींचा अभ्यासासाठी ज्या दुर्बिणी उभारल्या जातात. त्यांना रेडीओ दुर्बिणी उभाराव्या लागतात. या रेडीओ दुर्बिणी उभारणे त्यातून निरीक्षण करणे हे वैयक्तिक एकाचे कार्य नाही. त्यासाठी प्रचंड पैसा, जागा, मनुष्यबळ लागत असल्याने हे कार्य सरकारी पातळीवरच करण्यात येते .जगातील अनेक भागात अस्या सरकारी पाठबळ्यावर रेडिओ दुर्बिणी आहेत. आपल्या भारतातच नव्हे महाराष्ट्रात सुद्धा आहे.