जन्मकथा भारतीय अवकाश संशोधन संस्थेची
येत्या सोमवारी 15 तारखेला भारताच्या चंद्रयान 2ला सुरवात होईल .अन्य माध्यमातून चंद्रयानाचे विविध टप्यांविषयी आपणास माहिती मिळेलच, त्यामुळे परत मी काही यावर बोलणार नाही . मी बोलणार आहे ,चंद्रयानाचा पालक संस्थेविषयी अर्थात इंडीयन स्पेस रिसर्च आँर्गनाझेशन किंवा जीला इसरो या आद्यक्षरांनी ओळखले जाते त्या विषयी . इसरो ही जगातील प्रमुख अंतराळ संस्था आहे . . मुख्यतः भारत कार्यक्षेत्र असले तरी भारताशेजारील छोट्या राष्ट्रांना देखील इसरो आपली सेवा पुरवते . या संस्थेचे मुख्यालय बंगळुरू आहे मात्र भारतात विविध ठिकाणी या संस्थेच्या विविध कार्यानंतर्गत विविध कार्ये केली जातात . त्याची थोडक्यात माहिती लेखाच्या शेवटी देण्यात येत आहे .
इसरोची स्थापना भारतीय अणू विभागांतर्गत 15 ऑगस्ट 1969 ला करण्यात आली. संस्थेचे पहिले अध्यक्ष विक्रम साराभाई होते . भारताचे पहिले पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांच्या संकल्पनेतून1962 साली उभारण्यात आलेल्या इंडियन नॅशनल कमिटी फॉर स्पेस रिसर्च या संस्थेला पुढे इसरो असे संबोधण्यात येऊ लागले . या संस्थेची प्रसाशकीय रचना पुढील प्रमाणे आहे .
संस्थेच्या विविध ठिकाणी चालणारे उपक्रम
| कार्य | स्थळ | अधिक माहिती |
|---|---|---|
| विक्रम साराभाई स्पेस सेंटर | तिरुअनंतपुरम | The largest ISRO base is also the main technical centre and the venue of development of the SLV-3, ASLV, and PSLV series.[38] The base supports India's Thumba Equatorial Rocket Launching Station and the Rohini Sounding Rocket programme.[38] This facility is also developing the GSLV series.[38] |
| लिक्विड प्रो प्युलेशन सिस्टीम सेंटर | बेंगळुरू | The LPSC handles design, development, testing and implementation of liquid propulsion control packages, liquid stages and liquid engines for launch vehicles and satellites.[38] The testing of these systems is largely conducted at IPRC at Mahendragiri.[38] The LPSC, Bangalore also produces precision transducers.[39] |
| फिजिकल रिसर्च लौबोटरी | अहमदाबाद | Solar planetary physics, infrared astronomy, geo-cosmo physics, plasma physics, astrophysics, archaeology, and hydrology are some of the branches of study at this institute.[38] An observatory at Udaipur also falls under the control of this institution.[38] |
| सेमी कंडक्टर लौबोटरी | चंदिगढ | Research & Development in the field of semiconductor technology, micro-electro mechanical systems and process technologies relating to semiconductor processing. |
| नॅशनल आत्मोस्पेरिक रिसर्च | तिरुपती | The NARL carries out fundamental and applied research in atmospheric and space sciences. |
| स्पेस ऍप्लिकेशन सेंटर | अहमदाबाद | The SAC deals with the various aspects of the practical use of space technology.[38] Among the fields of research at the SAC are geodesy, satellite based telecommunications, surveying, remote sensing, meteorology, environment monitoring etc.[38] The SAC also operates the Delhi Earth Station, which is located in Delhi and is used for demonstration of various SATCOM experiments in addition to normal SATCOM operations.[40] |
| नॊर्थ ईस्टर्न स्पेस अप्लिकेशन सेंटर | शिलॉंग | Providing developmental support to North East by undertaking specific application projects using remote sensing, GIS, satellite communication and conducting space science research. |
टिप्पण्या